Ondarea bizirik: Fernando Hualderen Vitagrama, Nafarroako ondarearen zaindaria izan den zaldun kales baten Bizitza Istorioa
Duela gutxi, Fernando Hualde Gallegori eskainitako Vitagrama —bizitzaren historia biltzeko proiektu digitala— burutu dugu ohore handiz, Nafarroako ondare kulturala zaintzen funtsezkoa izan den pertsona. 1961ean Iruñean jaioa, baina Izaban eta Erronkariko Ibarrean sustraituriko pertsona, Fernandok bere bizitza eman du gure lurraren tradizioak, historia eta etnografia dokumentatzeko, babesteko eta zabaltzeko. Idazle, ikertzaile eta kultur eragile gisa egindako lanak ezin ahantzizko aztarna utzi du Erronkariko Gaztaren Jatorrizko Izendapena, artzain transhumanteen defentsa edo “Sabaiao” museo etnografikoaren sorreran, besteak beste.
Fernandoren Vitagrama artxibo bat baino askoz gehiago da: bere ibilbidearen, bere grinen eta munduari buruz duen ikuspegiaren bidaia intimoa da. Hamar orduko ikusentzunezko elkarrizketan, Fernandok bere haurtzaroko oroitzapenak, familiari buruzko kontakizunak, ondarearen inguruan egindako lan nekaezina eta bere bizitzan marka utzi duten momentuen inguruko hausnarketak partekatzen ditu. Bere hitzak ez dira testigantza huts gisan gordeko, baizik eta hurrengo belaunaldiei zuzendutako mezu gisa.
Ondare hau eskuragarri egiteko, materiala ehunka pasartetan antolatu da, bere bizitzaren garai edo gai zehatzen arabera aztertzeko aukera emanez, Julio Caro Baroja Etnografia Museoan egindako lanetik hasi eta Erronkariko Jantzien Eguna bezalako jai tradizionalen berreskuratzean izan zuen papereraino. Gainera, proiektuak argazki bilduma barne hartzen du, non historiako pasarte ahaztuak berpizten dituen, lekuak eta pertsonalitateak identifikatzen dituen, eta irudi bakoitzaren zentzu emozionala azaltzen duen.
Vitagramak bere obrako dokumentu gakoak biltzeaz gain —artikuluak, liburuak eta grabazioak—, bere bizitzaren lekukoak izan diren tokiak ezagutzeko aukera ematen digu, Izabako kaleetatik Pirinioetako paisaietaraino. Material guzti hau VítAPP-n eskuragarri dago, plataforma digital batean, bere ondarea betirako eta modu seguruan kontsultatzeko aukera ematen duena, edozein gailutatik eta edonoiz.
Proiektu hau ez da bakarrik Fernando Hualderen omenezkoa, Nafarroari egindako oparia baizik. Bere memoriak, orain gordeta, gure kultura ezagutu eta maite duten guztiak inspiratzen jarraituko du, berak egin bezala.
This post is also available in: Spanish